سالروز خروج شاه و شهبانو از ایران

محمدرضا شاه پهلوی و شهبانو فرح پهلوی در ۲۶ دی ماه ۱۳۵۷ ایران را ترک کردند. می‌گویند شاه ۱۰ روز قبل از آن تصمیم قطعی به خروج از کشور گرفته بود.

اینکه چرا شاه از کشور رفت، تفاسیر مختلفی را دربر داشته است. خود او به طور رسمی گفت که برای استراحت به آسوان مصر می‌رود. اما تحلیلگرانی هستند که می‌گویند پادشاه ایران نمی‌خواست به سیاست مشت آهنین متوسل شود و با سرکوب گسترده، ماندگاری حکومت خود را تضمین کند.

فرح پهلوی در کتاب خاطراتش درباره این سفر خاص می‌گوید:

«هر بار که صبح ۲۶ دی ۱۳۵۷ را به یاد می‌آورم اندوهی عمیق و بی‌پایان قلبم را می‌فشارد. آن روز تهران در سکوتی دلهره آور فرو رفته بود. گویی پایتخت ما که از چند ماه پیش در خون و آتش به سر می‌برد، ناگهان نفس در سینه حبس کرده بود. ما در آن روز به سفر می‌رفتیم. مملکت را ترک می‌گفتیم با این گمان که دور شدن موقت پادشاه به آرام کردن شورش کمک خواهد کرد».

نکته جالب توجه آنکه چند روز قبل از خروج از کشور، شاه از خبرنگاران و رسانه‌های بین المللی می‌خواهد به کاخ و محل اقامت خانواده شاهنشاهی بیایند و از همه چیز عکس و فیلم بگیرند. یکی از خبرنگاران خارجی در این باره گفته بود:‌

« کاخ سلطنتی دست نخورده است. لباس‌ها همه در کمدها مانده‌اند و فقط آنها را پوشانده‌اند. ویترین‌ها و کمدها دست نخورده‌اند. کتابخانه ملکه همچنان مملو از آثار هنری است که او دوست داشته است. حس کلی کاخ این است که خانواده‌ای که اینجا می‌زیسته، برای سفری کوتاه رفته و باز خواهد گشت».

پس از اینکه مجلس به دولت بختیار رای اعتماد داد، شاه و شهبانو در میان بغض هواداران و وفاداران خود در فرودگاه، ایران را برای همیشه ترک کردند.

پس از خروج شاه، انقلابیون نیز در خیابان‌ها شادی کردند و آیت‌الله خمینی نیز خروج شاه را «فرار محمدرضا پهلوی» خواند و در پیامی گفت:‌«فرار محمد رضا پهلوی را که طلیعه پیروزی ملت و سرلوحه سعادت و دست یافتن به آزادی و استقلال است به شما ملت فداکار تبریک عرض می‌کنم...او رفت و به هم پیمان خود اسرائیل دشمن سرسخت اسلام و مسلمین پیوست...».

حدود دو هفته بعد از خروج شاه، آیت‌الله خمینی در میان استقبال انقلابیون به ایران بازگشت. خروج و ورودی که در ادبیات انقلابی به «دیو چون بیرون رود فرشته در آید» تعبیر شد.

محمد رضا شاه در کتاب پاسخ به تاریخ د لایل رفتن خود از مملکت را در سال ۵۷ اینگونه بیان می کند :

میدانستم اسلام درون این مردم ریشه دار است و مردم کورکورانه به دنبال ملاها راه افتاده اند و خمینی با دروغ هایش همه را مسخ کرده بود.

 نمی‌خواستم نامم در تاریخ به‌ عنوان پادشاهی ثبت شود که با کشتار مردم تاج‌ وتختش را حفظ کرد.

 آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها بخاطر بالا بردن قیمت نفت در جهان ، برای تغییر و برکناری من تصمیم گرفته بودند و مقاومت بی‌فایده بود،چون نمی توانستم بدون همراهی ملتم به جنگ انها بروم...

پس از ۴۰ سال از خروج شاه و شهبانو از کشور، و بازگشت آیت الله خمینی،  درباره عملکرد پادشاه ایران در مقایسه با بنیانگذار جمهوری اسلامی چه میاندیشید؟