تحلیل آلبوم مجاز از هیچکس (ترک‌های رسوا و تو کجا بودی)

 

ترک اول : رسوا

 

اولین ترک مجموعه‌ی پر سر و صدای مُجاز رُسوا نام دارد و به گونه‌ای اهداف کُلی سروش هیچکس از ساخت مجموعه‌ای به این نام را مشخص می‌کند. با مثال زدن کتاب‌هایی از شاعران بزرگ ایران و قرآن از محمد، دید خود را نسبت به مجوز نشان می‌دهد و اینگونه چگونگی مُجاز بودن مجموعه خود را نشان می‌دهد؛ آرایه‌های فراوان، اشاره به وقایع سیاسی و تاریخی، تمرکز روی محتوا و محتوایی که در اکثر مواقع حالت سیاسی دارد به خوبی نشان دهنده‌ی سروشی متفاوت از دهه‌ی هشتاد بود که با افکاری پخته تر برای رپ کردن آماده شده است. آلبومی که چندین سال طول کشید و سروش هیچکس با اجرای قسمتی از ترک رسوا و به اشتراک گذاشتن آن در اینستاگرام، خبر از پایان ضبط مجاز داد. سروش هیچکس از مُرَدَد بودن و مشکوک بودن به همه چیز سخن می‌گوید و اینکه در هیچ دسته یا گروهی نمی‌توان او را به حساب آورد زیرا از ویژگی‌های مختلف هر دسته در او وجود دارد و در اصل او تشکیل شده از رَگه‌های افکار مختلف و همین به گونه ای بهترین تعریف شخصیت پیچیده‌ی سروش هیچکس است.

شروع کار،با یک پد است،که حالت خیزان دارد.

ولوم پد میزان به میزان افزایش پیدا میکند،و در میزان آخر قطع شده،و یک FX جاى میزان آخر آن را میگیرد.

سپس،دو سینت به موسیقى وارد مى شود؛یک سینت مسئولیت ملودى اصلى که نواخته مى شود را دارد و یک سینت هم به صورت لایه اى(layer) در بعضى از میزان ها زیر سینت اصلى مى نوازد.

با شروع ورس سروش هیچکس،ترتیب ساز بندى دچار تغییر نمى شود،فقط نوع چینش نت ها در داخل آن ها عوض مى شود.

در انتهاى ورس اول،بیت کار با یک پاساژ به کروس ترک منتقل مى شود.

کروس کار به صورت ارکسترال کُر اجرا مى شود.

ورس دوم کار،داراى لاین کیک است و آهنگساز پترن کیک را به بیت اضافه مى کند؛که رفته رفته با اوج گرفتن حالت خوانش سروش هیچکس فاصله این کیک ها به هم نزدیک تر مى شود تا به خوبى حس خیز یا اوج را به مخاطب القا کند.

ترک،نسبت به محتواى ارائه شده از آهنگسازى خوبى برخوردار نبود،و از تیم ملتفت،انتظار مى رفت تا براى ترک اول آلبوم مجاز،بیت بهترى تولید کنند تا وظیفه جذب و علاقه مند شدن مخاطب به شنیدن بقیه ترک هاى آلبوم،فقط به عهده سروش هیچکس نباشد.

میکس و مستر ترک هم کیفیت معمولى اى دارد،و سینت لایه شده در بعضى میزان ها گوش را مى زند؛و در قسمت هایى از کار هم ملودى بیت،سوار بر صداى سروش هیچکس مى شود.

 

ترک دوم : تو کجا بودی 

 

« تو کجا بودی؟ » روایت رشد رپ از هیچ و پایه گذاری اون توسط آقای راوی با لحن تند و سوزدار.

در دوره ای که معمولاً رپکن های mainstream فارسی از بزرگی و قدمت خود و کارهایی که برای رپ فارسی انجام دادند، دم میزنند و می‌بالند، « هیچکس » با واقعیت تمام از زحماتی که برای این عرصه کشیده در تو کجا بودی سخن میگه و اثبات میکنه که مُرشد این راه کسی نیست جز شخص خودش.

فضای کار شدیداً کوبشی و تکان‌دهنده است، از آغاز با صدای بــیت و ضربآهنگ، لحن رپکردن هیچکس پیداست که این قطعه مملو از غرور است و افتخار.

سروش در شروع کار بیان میکنه که بی دلیل و بی حساب ، بدون هیچ پاداش از جانب کسی دل به اینکار بسته و صرفاً علاقه ی درونی بود که باعث جریان‌ساز شدن هیچکس شد و به دنبال جذب و مهر تایید اقشار جامعه نبوده.

هیچکس ، خیابون رو به قیفی تشبیه میکنه که خروجی این قیف هیپ هاپ رو زاییده ، هیپ هاپی که مقیم خیابان هاست و همیشه در همین خیابان‌ها ، کنار جدول و پارک ، کوچه ها و دیوار ها رشد کرده...سروش از زمین خوردن ، زمین زده شدن توسط سیستم و عوام از بیدار و آگاه بودن تا چشمی که همیشه باز و بیناست میگه و با لحنی اغرار آمیز این رو مطرح میکنه که هیچ چیز جلو دارش نبوده و نیست. 

در آخر ورس یک هم مخاطب رو تا جایی می‌بره که عرض کنه از این بخش به بعد ، کار ما عیان و آشکار شد.

کروس کار هیچ فعلی و جمله ای نداره و صرفاً هیچکس سعی میکنه با کلمات ، مفهومی که در ذهن داره رو انتقال بده ، و تکه به تکه همین کلمات مفهوم پیشرفت رو به مخاطب منتقل میکنن...از تردید کردن و سرکوب شدن و مقاومت در مقابل تمام اینها تا انفجار بزرگ رپ در سرتاسر این جغرافیا و رشد اون.

ورس دو یا بخش دوم کار علناً به تمام افرادی مشت میکوبه که زحمات هیچکس رو زیر تیغه ی سوال میبرن و سروش هم با کوبندگی خالص قدمت خودش رو اثبات میکنه ، او مدعی میشه که باعث رشد و پراکندگی رپکن ها شده ، مدعی میشه که ناظر اصلی این جریان شخص خودش بوده. 

هیچکس به مجموعه ی « جنگل آسفالت » اشاره میکنه و نقطه شروع رپفارسی و رپی که منحصرا تحت این جغرافیاست ، تلفیق موسیقی ایران ، استفاده از ساز های اصیل و با هویت از تلاش های سروش به حساب میاد و باز هم ادعا میکنه که او با این کار به رپ این منطقه هویت داده.

بخش سوم « تو کجا بودی؟ » ، بخش پایانی و اتمام حجت هیچکس به حساب میاد ، به تاریخ رپ میپردازه و رسماً بیان میکنه که شکاف مهمی بین موسیقی ایجاد کرده ، شکاف موسیقی قبل از رپ و بعد از اون..و کلمه مقاومت رو تماماً توضیح میده و ایستادگی در مقابل ضد رپی ها رو از اعمال بزرگ خودش میدونه.

کروس بخش آخر با شیطنت مهدیار که آهنگساز این کار بوده همراه به پایان میرسه و شرط‌بندی و کاسبی کثیف رپکن ها رو میکوبه.

تو کجا بودی ، قدرت و رژه ی نظامی سروش در خیابون رپ بود ، بیانگر قدمت و اثرگذاری ، جریان‌سازی و تمام زحمات دلی بود که سروش انجام داده....واقعا ما کجا بودیم زمانی که رپ رشد کرد و به اینجا رسید ؟

ترک از اینترو خاصى برخوردار نیست،و با یک لوپ چاپ شده شروع مى شود.

با شروع ورس،وکال سروش هیچکس و پترن درامز به لوپ اضافه مى شوند.

لوپ اصلى کار توسط آهنگساز دچار تغییراتى در بعضى میزان ها مى شود؛تغییراتى نظیر قطع و وصل شدن،یک اکتاو زیر یا بم کردن،یا عوض کردن آکورد ها و ترنسپوز لوپ.

بیت کار در عین اینکه از لاین هاى زیادى تشکیل شده است،اما ساختار ساده اى را دارا است.

میکس و مستر ترک هم کیفیت چندان جالبى ندارد و تفکیک صداها به خوبى صورت نگرفته است؛به طورى که بعد از چند بار گوش کرد به ترک ممکن است دچار سر درد شوید.