سه دیدگاه مخرب

1-دیدگاهی که میگوید لذت بردن از زندگی گناه است!!!

در بعضی خانواده ها یا جوامع، لذت بردن را مترادف با گناه میدانند.

 خندیدن، شاد بودن و نشاط و لذت را نشانه سبکسری، غفلت و زندگی پوچ میدانند! 

به خاطر می آورم فردی بسیار جدی را که هر گاه دیگران را در حال خندیدن می دید میگفت: "آخر هر خنده، گریه ای است"!

یعنی چه!

او با چنین دیدگاهی که در ذهن خود داشت نه تنها خود از زندگی لذت نمی برد، که مانع لذت بردن اطرافیانش نیز میشد. 

در فیلم "ریش قرمز" به کارگردانی "آکیروکوروساوا" دختر جوانی که زندگی شاد و رضایت بخشی داشت به دلیل پذیرش چنین ذهنیت غلطی، انتظار عذاب الهی را می کشید. او اعتقاد داشت شایستگی چنین لذت و سعادتی را ندارد و تاوان سختی در انتظار اوست

وقتی زلزله آمد این زن جوان باور کرد که زلزله، تاوان زندگی شاد است و با اینکه زلزله به او و همسرش آسیب نزده بود او به این نتیجه رسید که زلزله نشانه این است که دوران شادی بسر آمده است!!!

بنابراین پیوسته دست به انتخابهایی زد که حاصلش رنج و سختی بود! او میخواست تاوان گناه شادمانی را بپردازد!

2-ذهنیتی که میگوید رنج کشیدن، یک فضیلت است!

در بسیاری از داستان ها و فیلم های سینمایی، قهرمان قصه پی در پی رنج میکشد و در نهایت نیز در اوج ناکامی، قربانی روزگار جفاکار می شود

افراد زیادی این ذهنیت غلطرا پذیرفته اند که قهرمانان و افراد برجسته باید رنج بکشند و دچار تنهایی و ناکامی باشند. برای چنین افرادی، رنج بردن یک فضیلت است! گاهی افرادی به مطب من مراجعه میکنند که سالهاست در حال بازی کردن "نقش افسرده" هستند!

جوانی را به خاطر می آورم که لباس سر تا پا سیاه می پوشید و موها و ریش خود را به طرز عجیبی آرایش میکرد. جملاتی "شبه فسلفی" و "شبه روشنفکرانه" راجع به "پوچی زندگی" حفظ کرده بود و با این ادعا که افسرده است و از زندگی سیر شده به سراغ روانپزشکان و روان شناسان زیادی رفته بود.

تشخیص من این بود که این جناب دچار "پرستیژ افسردگی" است

در روان شناسی برای این افراد، اصطلاح "اریستو کراسی رنج" به معنای "اشرافیّت" است. 

هم بازی این گروه "شبه افسرده"، کسانی هستند که فریب نقش آنها را میخورند و سخت تلاش میکنند که "نجات دهنده" آنها باشند

 غافل از آن که هر چه بیشتر برای نجات آنها تلاش کنند، آنها بیشتر نقش خود را باور میکنند

از کنار این "اشراف" باید با پوز خندی عبور کرد

3- ذهنیتی که میگوید لذت بردن نیاز به شرایط ویژه ایی دارد

افراد زیادی برای خودشان پیش شرط هایی قرار داده اند که تنها با برآورده شدن آن پیش شرطها، آنها میتوانند از زندگی لذت ببرند!

داشتن یک آپارتمان مجلل، اتومبیلی گرانقیمت، ویلایی در ساحل دریا و امکان سفرهای رویایی، برخی از این پیش شرطها هستند!

در هر شرایط اقتصادی و اجتماعی، هر جا که باشیم و هر کس که باشیم، جهان زمینه هایی برای لذت بردن را برای ما فراهم کرده است. اما اغلب در حال فکر کردن به لذت بردن از شرایطی هستیم که در دسترس ما نیستند

چند سال پیش مرد جوانی مراجع مطب من بود که از شرایط مالی اش ناراضی بود. مثلاً میگفت چند روز پیش که باران می بارید من و نامزدم مجبور بودیم زیر باران راه برویم و هر دو در حال غبطه خوردن به کسانی بودیم که با خیال راحت سوار بر ماشین های شخصی شان در گذر بودند. 

تا چنین ذهنیتهایی بر ذهن ما حاکم باشند از زندگی لذت نخواهیم برد. جلوی صفحه تلویزیون زندگی نشسته ایم.

میتوانیم برنامه های سرشار از زیبایی را برگزینیم و یا میتوانیم برنامه هایی آکنده از رنج را تماشا کنیم. کنترل تلویزیون دست ماست.

هیچکس کانال را عوض نخواهد کرد. هررررگز

گفته اند: "انتخاب حق شماست" 

اما من میگویم: " انتخاب وظیفه شماست.

مهارت های خود را برای شاد بودن افزایش دهید.

دکتر محمد رضا سرگلزایی

 روانپزشک و استاد دانشگاه علوم پزشکی